24 Nisan 2017 Pazartesi
5 Mayıs 2016 Perşembe
13 Nisan 2016 Çarşamba
İş Adamları özlərini necə geliştiriyorlar
Ünlü İş Adamları özlərini necə geliştiriyorlar?
İshak Alaton
Derin bir nefes alıp gözlerinizi kapatın... Düşünün!.. Yaşamı size hediye etmiş olan yüce Allah'a en son ne zaman, içtenlikle ve inanarak teşekkür ettiniz? Hele üstelik sağlığınız da yerinde ise... Binlerce şükür Allahıma!.. Beni Yaratan’a! Cebinizde çok para olup olmadığını sormadım! Pek o kadar da önemli değil!
Hayatın zenginliği uçsuz bucaksız... Tükenmez... Hepsi de sizin için yaratılmış... Yeter ki onları görün! Bildiğiniz gibi, bakıp da görmemek mümkün! Siz görmeye, duymaya, hissetmeye hazır mısınız? Yaşamın zenginliklerini görmek ve onlardan yararlanabilmek için bazı prensiplere sahip olmanız gerekir.
Hayatınızı akıllı bir şekilde planlamanız, evvela kendinizi iyi tanımakla başlar, insanın kendini tanıması, sanıldığından daha zordur, zira, yaşınız ne olursa olsun, şimdiden kalıplaşmış bazı önyargılarınız vardır. Kendinizde, zannettiğinizden daha fazla bilgi, beceri ve başarılı olma hırsı var. Bunlar, kısa hayatınızda, akranlarınız arasında ayrıcalıklı ve üst düzey bir yere gelmeniz için gerekecektir.
Klasik müziğin engin zenginliğini henüz keşfetmemiş iseniz, hemen bunu da planlamanızın zamanıdır. İnsanlığa sunulmuş bu “tanrısal ödül”de yüce ve soylu duyguların yankısını bulacaksınız. Hayatınızı renklendirecek, yaşamınıza heyecan katacaktır. Yorgunluk dolu bir gün biterken, bir iki saat boyunca, klasik müzik eşliğinde okuyacağınız bir felsefe kitabı size mutluluğun kapılarını açacaktır.
Hüsnü Özyeğin
Başarılı bir iş adamı olmak için iyi bir eğitim hem şart hem şart değil. Ama 20-30 şirketten sorumlu iseniz iyi bir eğitim şart. Çünkü her şeyi siz yapamazsınız.
İyi bir profesyonel yönetim için hesap verilebilirlik, raporlama sistemleri, yönetici alımı, eğitimi, kariyer planlaması gibi birçok kavramı uygulamanız gerekli.
Örnek aldığım kişi; rahmetli Vehbi Koç'tur. Zira Vehbi Bey son derece disiplinli, sevecen, kendinden daha az tecrübeli ve genç insanları dinleyen ve onlardan dahi bir şeyler öğrenmeye çalışan, yenilikleri takip eden, başarılı işlerin ve insanların sırlarını araştıran ve vefat ettiği gün dahi çalışan bir kişi olduğu için onu örnek aldım.
En büyük desteği beni 29 yaşımda Pamukbank'a Yönetim Kurulu Üyesi, 32 yaşımda genel müdür tayin ettiği için Mehmet Emin Karamehmet'ten gördüm. Bankayı kurarken bana 3 iş adamı borç verdi. 17 iş adamı da ortak oldu. Onlardan da çok destek gördüm.
Ahmet N. Zorlu
Eğitim, başarıya giden yolda olmazsa olmazlar içinde, ancak tek başına yeterli değil. Teorik bilgi, pratikle desteklendiğinde anlamlı oluyor ve kişiyi başarıya taşıyor. “Ne yaparım da patron olurum?”dan önce; “Ne yaparım da işi öğrenirim?”, “Ne yaparım da öğrendiklerimi geliştiririm?” soruları yanıtlanmalı.
İş yaşamında başarılı olma duygumdan güç aldım ve çok çalıştım. Çok genç yaşta iş hayatına atıldım. Mutlaka bilgisine deneyimine inandığım, fikirlerine başvurduğumuz kişiler oldu. Ancak bana işi öğreten, yol gösteren her zaman müşteri oldu. Müşteri patrondur ve öğretendir. Müşterini dinlediğinde ve anladığında büyük yol alırsın.
İş hayatının günlük stresini yaratan pazar koşulları, rekabet ortamıdır. En iyisini üretme, en iyisini sunma arzusu, yoğun çalışmayı ve tempoyu beraberinde getiriyor ki, bu da aslında bizim için işin keyfi.
Stresi önlemek ve dinlenmek için spor yapıyorum. Yürüyüş ve yüzme hiç aksatmadığım sporlardan ikisi. Yoğun iş temposu sonrasında düzenli olarak yaptığım spor aktiviteleri bana bir sonraki gün için enerji sağlıyor.
Asım Kibar
Bizim için eğitim ve öğrenmenin faydaları tartışılmaz. Temel bilgileri olan iş adamı işinde daha başarılı olabilir. Eğer gerekli yeteneği ve de şansı var ise... Bunun yanında insan tüm yayınları, gelişmeleri takip etmesi geride kalmaması için gerekli. Ben de ülkenin ve dünyanın güncel problemleri ve işimle ilgili yayınları devamlı olarak izlerim, ayrıca ilgili olduğum sanayi tesislerini gezerim.
Örnek aldığım kişi yok. Takdir ettiğim çok değerli dostlarım var. Onlarla sohbet etmek, ülke problemlerine farklı bakış açısından yaklaşarak değerlendirmelerini öğrenmek ve fikir alış-verişinde bulunmak imkanı veriyor.
n Saffet Ulusoy
Bundan 40 sene öncesine gidildiğinde başarılı iş adamı olmak için tahsilin önemi yoktu. 21. yüzyılda ise büyük iş adamı olmak için yüksek öğrenim görmek ve lisan bilmek şart oldu. Büyük iş adamı olmanın örneğini babam Mehmet Bahattin Ulusoy'dan aldım. Babamin çalışkanlığını ve iş disiplinini örnek alarak iş hayatımda bunlardan hiç vazgeçmedim.
Kadir Has
Başarılı bir iş adamı olmak için günümüzde iyi bir eğitime ihtiyaç var. Zaten, içinde yaşadığımız dünya şartları da bunu gerektiriyor. Bizim kuşak, ülkenin o günkü koşulları nedeniyle fazla bir tahsil yapamadı. Ama çoğu insan o açığı, hayat üniversitesinde giderdi.
İş hayatına erken atıldım, dolayısıyla genç yaşta büyük mesafe aldım. Babamı, model aldım. İş hayatında, mümkün mertebe strese girmeme gayreti içerisinde oldum. Bunun için de zamanı ve olayları iyi değerlendirdim.
Sakıp Sabancı
Babam eski Türkçe okuma yazmayı köy okulunda öğrenmiş... Ben, hastalık nedeniyle, lise ikide okulu bıraktım... İş hayatında pişerek ve “öğrenmenin ağır faturalarını ödeyerek” bir yerlere geldim. Bizim dünyamız ve şartlarımız farklıydı.
Bugün dünya ile yarışıyorsunuz... Lisan bilmek, dünyada ve ülkemizde ne olup bittiğini yakından izlemek ve bu gelişmelerin sizin işinize muhtemel etkilerini yorumlayabilmek şart... Bunun için de “dünya klasında” bir eğitim çok önemli ve lüzumlu olduğu kanaatindeyim. İdeali de hem girişimcilik ruhunu hem de iyi eğitimi birleştirebilmek tabi ki...
Takım çalışmasına önem veririm... Başta kardeşlerim olmak üzere hepsi çok saygıdeğer, yetenekli ve amatör ruhla çalışan pek çok profesyonel arkadaşımız bize omuz vermiş; Sabancı Topluluğu'nun bugüne gelişine katkıda bulunmuşlardır. Vefat edenleri rahmetle; hayatta olanlar saygı ve sevgiyle anıyorum.
Günlük stresi atabilmek için motorsiklete binerim, yüzerim, konserlere ve sergilere giderim. Geçmişte Prof. Dr. Peker Sandallı, değerli dostum Bilger Duruman; 40 yıl Sabancı Topluluğu'nda çalışmış olan Hasan Güleşçi'yle bir araya gelir, poker oynardık...
Kemal Şahin
Bill Gates, “Düşünce Hızında Çalışmak” adlı kitabında, “Önümüzdeki on yılda iş hayatı, geçmiş elli yılda olduğundan çok daha fazla değişecek.” diyerek, iletişim teknolojisinin hayatımızda büyük bir devrimi başlatmakta olduğu mesajını veriyor. Önümüzdeki on yılın, geçmiş elli yıla bedel olduğu böyle bir dönemde, köklü değişimlere hazırlıklı olmak ve sürekli yenilenen koşullara ayak uydurmak zorundayız. Her şeyin olduğu gibi kaldığı, hiçbir şeyin değişmediği bir dünyada, sadece ve sadece, hayata renk katan birer faktör olarak ilgi gören değişim ve yeniliğin, günümüz dünyasında artık bir zorunluluğu çağrıştırdığını bileceğiz. Alışkanlıklarımız, bizi bu yoldan alıkoyan en önemli özelliğimizdir. Şakası yok! “Hayatta kalmak isteyenler, değişime hazır olmalıdır.” diyen Darwin, bu gerçeği 100 yıl öncesinden görmüş!
Değişim zorunlu. Ancak, değişimin sürüklediği değil, onu yaşayan firmalar ve bireyler olmalıyız. Şahinler Holding, rakiplerinden farklı olarak, bilinçli bir şekilde, pamuktan son tüketiciye uzanan üretim hattını ve değer zincirini tek bir çatı altında birleştirdi. Dünyanın dört bir yanında organize olmuş üretim ve pazarlama ağlarıyla, kimilerinin “imparatorluk” dediği bir düzeye geldi. Ne var ki, asla bununla yetinmek niyetinde değiliz. Artık, başını alıp gitmekte olan değişime ayak uydurmaya çalışan değil, değişimi kendi bünyesinde yaratan; belirlenmiş kalıplara sıkışıp kalan değil, kuralları belirleyen, rekabet yaratan bir grup olma yolundayız. Bu yolda epeyce de mesafe katetmiş durumdayız
Derin bir nefes alıp gözlerinizi kapatın... Düşünün!.. Yaşamı size hediye etmiş olan yüce Allah'a en son ne zaman, içtenlikle ve inanarak teşekkür ettiniz? Hele üstelik sağlığınız da yerinde ise... Binlerce şükür Allahıma!.. Beni Yaratan’a! Cebinizde çok para olup olmadığını sormadım! Pek o kadar da önemli değil!
Hayatın zenginliği uçsuz bucaksız... Tükenmez... Hepsi de sizin için yaratılmış... Yeter ki onları görün! Bildiğiniz gibi, bakıp da görmemek mümkün! Siz görmeye, duymaya, hissetmeye hazır mısınız? Yaşamın zenginliklerini görmek ve onlardan yararlanabilmek için bazı prensiplere sahip olmanız gerekir.
Hayatınızı akıllı bir şekilde planlamanız, evvela kendinizi iyi tanımakla başlar, insanın kendini tanıması, sanıldığından daha zordur, zira, yaşınız ne olursa olsun, şimdiden kalıplaşmış bazı önyargılarınız vardır. Kendinizde, zannettiğinizden daha fazla bilgi, beceri ve başarılı olma hırsı var. Bunlar, kısa hayatınızda, akranlarınız arasında ayrıcalıklı ve üst düzey bir yere gelmeniz için gerekecektir.
Klasik müziğin engin zenginliğini henüz keşfetmemiş iseniz, hemen bunu da planlamanızın zamanıdır. İnsanlığa sunulmuş bu “tanrısal ödül”de yüce ve soylu duyguların yankısını bulacaksınız. Hayatınızı renklendirecek, yaşamınıza heyecan katacaktır. Yorgunluk dolu bir gün biterken, bir iki saat boyunca, klasik müzik eşliğinde okuyacağınız bir felsefe kitabı size mutluluğun kapılarını açacaktır.
Hüsnü Özyeğin
Başarılı bir iş adamı olmak için iyi bir eğitim hem şart hem şart değil. Ama 20-30 şirketten sorumlu iseniz iyi bir eğitim şart. Çünkü her şeyi siz yapamazsınız.
İyi bir profesyonel yönetim için hesap verilebilirlik, raporlama sistemleri, yönetici alımı, eğitimi, kariyer planlaması gibi birçok kavramı uygulamanız gerekli.
Örnek aldığım kişi; rahmetli Vehbi Koç'tur. Zira Vehbi Bey son derece disiplinli, sevecen, kendinden daha az tecrübeli ve genç insanları dinleyen ve onlardan dahi bir şeyler öğrenmeye çalışan, yenilikleri takip eden, başarılı işlerin ve insanların sırlarını araştıran ve vefat ettiği gün dahi çalışan bir kişi olduğu için onu örnek aldım.
En büyük desteği beni 29 yaşımda Pamukbank'a Yönetim Kurulu Üyesi, 32 yaşımda genel müdür tayin ettiği için Mehmet Emin Karamehmet'ten gördüm. Bankayı kurarken bana 3 iş adamı borç verdi. 17 iş adamı da ortak oldu. Onlardan da çok destek gördüm.
Ahmet N. Zorlu
Eğitim, başarıya giden yolda olmazsa olmazlar içinde, ancak tek başına yeterli değil. Teorik bilgi, pratikle desteklendiğinde anlamlı oluyor ve kişiyi başarıya taşıyor. “Ne yaparım da patron olurum?”dan önce; “Ne yaparım da işi öğrenirim?”, “Ne yaparım da öğrendiklerimi geliştiririm?” soruları yanıtlanmalı.
İş yaşamında başarılı olma duygumdan güç aldım ve çok çalıştım. Çok genç yaşta iş hayatına atıldım. Mutlaka bilgisine deneyimine inandığım, fikirlerine başvurduğumuz kişiler oldu. Ancak bana işi öğreten, yol gösteren her zaman müşteri oldu. Müşteri patrondur ve öğretendir. Müşterini dinlediğinde ve anladığında büyük yol alırsın.
İş hayatının günlük stresini yaratan pazar koşulları, rekabet ortamıdır. En iyisini üretme, en iyisini sunma arzusu, yoğun çalışmayı ve tempoyu beraberinde getiriyor ki, bu da aslında bizim için işin keyfi.
Stresi önlemek ve dinlenmek için spor yapıyorum. Yürüyüş ve yüzme hiç aksatmadığım sporlardan ikisi. Yoğun iş temposu sonrasında düzenli olarak yaptığım spor aktiviteleri bana bir sonraki gün için enerji sağlıyor.
Asım Kibar
Bizim için eğitim ve öğrenmenin faydaları tartışılmaz. Temel bilgileri olan iş adamı işinde daha başarılı olabilir. Eğer gerekli yeteneği ve de şansı var ise... Bunun yanında insan tüm yayınları, gelişmeleri takip etmesi geride kalmaması için gerekli. Ben de ülkenin ve dünyanın güncel problemleri ve işimle ilgili yayınları devamlı olarak izlerim, ayrıca ilgili olduğum sanayi tesislerini gezerim.
Örnek aldığım kişi yok. Takdir ettiğim çok değerli dostlarım var. Onlarla sohbet etmek, ülke problemlerine farklı bakış açısından yaklaşarak değerlendirmelerini öğrenmek ve fikir alış-verişinde bulunmak imkanı veriyor.
n Saffet Ulusoy
Bundan 40 sene öncesine gidildiğinde başarılı iş adamı olmak için tahsilin önemi yoktu. 21. yüzyılda ise büyük iş adamı olmak için yüksek öğrenim görmek ve lisan bilmek şart oldu. Büyük iş adamı olmanın örneğini babam Mehmet Bahattin Ulusoy'dan aldım. Babamin çalışkanlığını ve iş disiplinini örnek alarak iş hayatımda bunlardan hiç vazgeçmedim.
Kadir Has
Başarılı bir iş adamı olmak için günümüzde iyi bir eğitime ihtiyaç var. Zaten, içinde yaşadığımız dünya şartları da bunu gerektiriyor. Bizim kuşak, ülkenin o günkü koşulları nedeniyle fazla bir tahsil yapamadı. Ama çoğu insan o açığı, hayat üniversitesinde giderdi.
İş hayatına erken atıldım, dolayısıyla genç yaşta büyük mesafe aldım. Babamı, model aldım. İş hayatında, mümkün mertebe strese girmeme gayreti içerisinde oldum. Bunun için de zamanı ve olayları iyi değerlendirdim.
Sakıp Sabancı
Babam eski Türkçe okuma yazmayı köy okulunda öğrenmiş... Ben, hastalık nedeniyle, lise ikide okulu bıraktım... İş hayatında pişerek ve “öğrenmenin ağır faturalarını ödeyerek” bir yerlere geldim. Bizim dünyamız ve şartlarımız farklıydı.
Bugün dünya ile yarışıyorsunuz... Lisan bilmek, dünyada ve ülkemizde ne olup bittiğini yakından izlemek ve bu gelişmelerin sizin işinize muhtemel etkilerini yorumlayabilmek şart... Bunun için de “dünya klasında” bir eğitim çok önemli ve lüzumlu olduğu kanaatindeyim. İdeali de hem girişimcilik ruhunu hem de iyi eğitimi birleştirebilmek tabi ki...
Takım çalışmasına önem veririm... Başta kardeşlerim olmak üzere hepsi çok saygıdeğer, yetenekli ve amatör ruhla çalışan pek çok profesyonel arkadaşımız bize omuz vermiş; Sabancı Topluluğu'nun bugüne gelişine katkıda bulunmuşlardır. Vefat edenleri rahmetle; hayatta olanlar saygı ve sevgiyle anıyorum.
Günlük stresi atabilmek için motorsiklete binerim, yüzerim, konserlere ve sergilere giderim. Geçmişte Prof. Dr. Peker Sandallı, değerli dostum Bilger Duruman; 40 yıl Sabancı Topluluğu'nda çalışmış olan Hasan Güleşçi'yle bir araya gelir, poker oynardık...
Kemal Şahin
Bill Gates, “Düşünce Hızında Çalışmak” adlı kitabında, “Önümüzdeki on yılda iş hayatı, geçmiş elli yılda olduğundan çok daha fazla değişecek.” diyerek, iletişim teknolojisinin hayatımızda büyük bir devrimi başlatmakta olduğu mesajını veriyor. Önümüzdeki on yılın, geçmiş elli yıla bedel olduğu böyle bir dönemde, köklü değişimlere hazırlıklı olmak ve sürekli yenilenen koşullara ayak uydurmak zorundayız. Her şeyin olduğu gibi kaldığı, hiçbir şeyin değişmediği bir dünyada, sadece ve sadece, hayata renk katan birer faktör olarak ilgi gören değişim ve yeniliğin, günümüz dünyasında artık bir zorunluluğu çağrıştırdığını bileceğiz. Alışkanlıklarımız, bizi bu yoldan alıkoyan en önemli özelliğimizdir. Şakası yok! “Hayatta kalmak isteyenler, değişime hazır olmalıdır.” diyen Darwin, bu gerçeği 100 yıl öncesinden görmüş!
Değişim zorunlu. Ancak, değişimin sürüklediği değil, onu yaşayan firmalar ve bireyler olmalıyız. Şahinler Holding, rakiplerinden farklı olarak, bilinçli bir şekilde, pamuktan son tüketiciye uzanan üretim hattını ve değer zincirini tek bir çatı altında birleştirdi. Dünyanın dört bir yanında organize olmuş üretim ve pazarlama ağlarıyla, kimilerinin “imparatorluk” dediği bir düzeye geldi. Ne var ki, asla bununla yetinmek niyetinde değiliz. Artık, başını alıp gitmekte olan değişime ayak uydurmaya çalışan değil, değişimi kendi bünyesinde yaratan; belirlenmiş kalıplara sıkışıp kalan değil, kuralları belirleyen, rekabet yaratan bir grup olma yolundayız. Bu yolda epeyce de mesafe katetmiş durumdayız
Başarı Hekayələri
Malbroo Markasının inanılmaz başarı hekayəsi
Marlboro markasını bilməyənimiz yoxdur. Marka dəyəri milyard dollarları aşan bu markanın bu gününə çatma hekayəsi olduqca maraqlıdır.
Əvvəl zaman içində , Marlboro adında bir tütün fabriki varmış. İflasın eşiyində olan bu fabrikə bir gün bir adam gəlmiş və satışları 3 ay içərisində 3 qatına çıxarda biləcəyini, əgər çıxartsa şirkətə ortaq olacağını, söylədiyini edə bilməzsə də həyatı boyunca fabrikdə pulsuz işləyəcəyini biləcəyini söyləmiş. Çarəsizlik içərisində, itirəcək heç bir şeyi olmayan fabrik sahibləri də bu adamın dediyini qəbul etmişlər. Adamın bunlardan istədiyi şey boş Marlboro paketləriymiş. Fabrikdə də bu boş paketlərdən istəmədiyi qədər çox varmış. Adam təmin etdiyi bütün paketləri tək-tək ayağıyla əzmiş və 3 ay boyunca Amerikanın fərqli bölgələrinə əzilmiş boş paketləri təyyarədən attırtmış. Amerikan xalqı səhər oyandıqlarında boş Marlboro paketlərini görüncə bu qədər çox Marlboro içilirsə vardır bunda bir şey deyərək Marlboroları satın almağa başlamışlar. Şirkətin satışları o ay 5 qat artmış. Adam da şirkətə ortaq olmuş təbii ki. Bəli doğru bildiniz; bu adam Philip Morrisdən başqası deyilmiş.
11 Nisan 2016 Pazartesi
Marketinq
Marketinq
1.1 Diaqrammda marketinq prosesinin beş mərhələli sadə modeli göstərilmişdir. İlk dörd mərhələdə, şirkətlər müştəriləri başa düşməyə cəhd edir, istehlak dəyərləri və istehlakçılarla güclü müştəri əlaqələri yaradır. Son mərhələdə yüksək səviyyədə istehlak dəyərləri yaradan şirkətlə böyük gəlirlər əldə edir. İstehlakçılar üçün yaradılmış dəyərin əvəzinə onlar müştərilərdən satış qazanc və uzun müddətli müştəri bərabərliyi formasında dəyər əldə edirlər.
Burada və növbəti fəsildə biz bu sadə marketinq modelinin mərhələlərini araşdıracağıq. Bu fəsildə biz hər bir mərhələni nəzərdən keçirəcəyik. Ancaq, daha çox istehlakçılar ilə əlaqələrin, o cümlədən istehlakçıların öyrənilməsini, onlarla əlaqələrin yaradılmasını və müştərilərdən mənfəət əldə etmək məsələlərini diqqət mərkəzində saxlayacağıq. İkinci fəsildə biz, ikinci və üçüncü mərhələləri (marketinq strategiyalarının tərtib edilməsi və marketinq proqramlarrının hazırlanması daha dərindən öyrənəcəyik.
Müştərilər üçün dəyərin yaradılması Əvəzində müştərilərdən
müştəri əlaqələrinin qurulması dəyər əldə etmək
Bazar və istehlakçıların ehtiyaclarını başa düşmək
Marketinq prosesi istehlakçılarla başlayır, istehlakçılarla davam edir və istehlakçılarla da bitir. İlk mərhələdə, satıcılar istehlakçıların ehtiyaclarını, tələbatlarını və fəaliyyət göstərdikləri bazarları öyrənməlidir. İndi biz bazar konsepsiyasının 5 əsas anlayışını araşdıracağıq: ehtiyac, tələbat və tələb; marketinq təklifləri (məhsullar, xidmətlər və biliklər); dəyər və məmnunluq; mübadilə, sövdələşmə və əlaqələr; bazarlar.
Ehtiyac, tələbat və tələb
Marketinqin özəyini təşkil edən ən əsas konsepsiya insan ehtiyaclarıdır. Ehtiyaclar insanların nədənsə məhrum olunma hisslərini ifadə edir. Bura qidaya, istiliyə və təhlükəsizliyə olan fiziki ehtiyaclar; avadanlıqlar və girovlar üçün sosial ehtiyaclar; bilik və özünü ifadə etmək üçün digər fərdi ehtiyaclar daxildir. Bu ehtiyaclar satıcılar tərəfindən yaradılmamışlar və bunlar insan qruplarının həyat tərzinin əsas hissələridir.Tələbat insan ehtiyaclarının başqa bir formasıdır. O fərdin şəxsiyyətinə və mədəni səviyyəsinə müvafiq olaraq formalaşır. Amerikalılar yeməyə ehtiyac duyurlar amma, "Big Mac", fransız qızartmaları və spirtsiz içkilər istəyirlər. Mavritaniyalı vətəndaşın da yeməyə ehtiyacı vardır, amma o, manqo, düyü, mərci və paxla istəyir. İstəklər müəyyən bir cəmiyyət tərəfindən formalaşdırılır və ehtiyacları təmin edən əşya termini ilə ifadə olunur. Alıcılıq (satın almaq) qabiliyyəti ilə təsdiqlənən təlabatlar tələbə çevrilir. Öz tələb və resurslarını bildirməklə insanlar daha çox...Sadə bir mövqedən yanaşsaq marketinq işləri və strategiyası istehsalçı şirkətlərə gəlir verməklə bərabər istehlakçıları razı salacaq məhsul istehsalı ilə nəticələnən prosesdir.
Marketinq «kəskin rəqabət» xarakteri daşıyır, çünki :
- hər bir istehlakçının öz tələbatını ödəyən məhsulu olur;
- şirkət üçün normal mənfəət əldə olunur.
Marketinq bu məqsədlərin hər ikisinin tamamlanmasını zəruri hesab edən bütün fəaliyyət növlərinin yaradıcı və dəyişkən bir prinsipidir.
Peter Drukerin fikrincə marketinq elə bir əsas amildir ki, onu müstəqil bir funksiya hesab etmək qeyri-mümkündür. O, son nəticə olaraq yəni, istehlakçı nöqteyi nəzərindən bütöv bir biznesdir.
Marketinq prosesi müştərilərin hansı məhsulları almaq istəyinin və tələbatının müəyyənləşdirilməsindən başlanır. Məhsulların əlamət və keyfiyyətlərindən sonra, istehlakçıların tələbat və ehtiyacı marketinqdə növbəti bir mərhələdir. Əgər siz hər hansı bir məhsul istehsal etmək və istehlakçıları həmin məhsulu almağa sövq etmək istiqamətində müəyyən addım atmaq istəyirsinizsə, bu zaman «çox gərgin bir mübarizə» ilə üzləşməli olacaqsınız.
Marketinq prosesinin sonrakı mərhələsi isə qiymətlərin təyin edilməsi, potensial istehlakçılara həmin məhsullar haqqında məlumat vermək və onları bu məhsullarla təmin etməkdir.
Marketinq işləri əsasən hər hansı bir məhsulu bazara çıxarmaq və onları istehlakçılara çatdırmaq istiqamətində görülən bütün işləri əhatə edir. Marketinq işlərinə müştərilərin zövqünə uyğun məhsul hazırlanması (bu zaman bəzi mexanizmlərdən məsələn, marketinq tədqiqatı və qiymət təyin etmədən istifadə olunur), əhalini həmin məhsul barədə məlumatlandırmaq üçün təbliğat (bu halda ictimai əlaqələrdən, reklam, marketinq münasibətlərindən istifadə olunur) və müştərilərlə mübadilə edilməsi (satış və bölüşdürmə yolu ilə) işləri daxildir.
Qeyd etmək lazımdır ki, marketinqə satış da daxildir, lakin marketinq satışdan başqa digər funksiyaları da əhatə edir. Bəzi adamlar belə bir yanlış qənatə gəlirlər ki, guya marketinq və satış tamamilə eyni anlayışlardır, halbuki bu heç də belə deyildir. Marketinq prosesi tamamilə geniş bir prosesdir və aşağıdakıları əhatə edir:
Peter Drukerin fikrincə marketinq elə bir əsas amildir ki, onu müstəqil bir funksiya hesab etmək qeyri-mümkündür. O, son nəticə olaraq yəni, istehlakçı nöqteyi nəzərindən bütöv bir biznesdir.
Marketinq prosesi müştərilərin hansı məhsulları almaq istəyinin və tələbatının müəyyənləşdirilməsindən başlanır. Məhsulların əlamət və keyfiyyətlərindən sonra, istehlakçıların tələbat və ehtiyacı marketinqdə növbəti bir mərhələdir. Əgər siz hər hansı bir məhsul istehsal etmək və istehlakçıları həmin məhsulu almağa sövq etmək istiqamətində müəyyən addım atmaq istəyirsinizsə, bu zaman «çox gərgin bir mübarizə» ilə üzləşməli olacaqsınız.
Marketinq prosesinin sonrakı mərhələsi isə qiymətlərin təyin edilməsi, potensial istehlakçılara həmin məhsullar haqqında məlumat vermək və onları bu məhsullarla təmin etməkdir.
Marketinq işləri əsasən hər hansı bir məhsulu bazara çıxarmaq və onları istehlakçılara çatdırmaq istiqamətində görülən bütün işləri əhatə edir. Marketinq işlərinə müştərilərin zövqünə uyğun məhsul hazırlanması (bu zaman bəzi mexanizmlərdən məsələn, marketinq tədqiqatı və qiymət təyin etmədən istifadə olunur), əhalini həmin məhsul barədə məlumatlandırmaq üçün təbliğat (bu halda ictimai əlaqələrdən, reklam, marketinq münasibətlərindən istifadə olunur) və müştərilərlə mübadilə edilməsi (satış və bölüşdürmə yolu ilə) işləri daxildir.
Qeyd etmək lazımdır ki, marketinqə satış da daxildir, lakin marketinq satışdan başqa digər funksiyaları da əhatə edir. Bəzi adamlar belə bir yanlış qənatə gəlirlər ki, guya marketinq və satış tamamilə eyni anlayışlardır, halbuki bu heç də belə deyildir. Marketinq prosesi tamamilə geniş bir prosesdir və aşağıdakıları əhatə edir:
- müştərilərin ehtiyacı olan mal, məhsul, xidmət və ideyaların aşkar edilməsi;
- münasib əlamət və keyfiyyətlərə malik məhsulların istehsalı;
- qiymətin düzgün müəyyən edilməsi;
- məhsulun təbliğ və reklam edilməsi;
- məhsulun satışı və müştərilərə çatdırılması.
Yuxarıda göstərdiyimiz kimi satış marketin fəaliyyətinin bir növüdür. Satış həmçinin hər hansı müştərini məhsul və ya xidməti almağa sövq etmək və onlara təsir göstərmək prosesilir. Müştərilərin tələbatını ödəməyə istiqamətləndirilməsinə baxmayaraq, satış konsepsiyası istehlakçıların ehtiyaжının məhsul həcmi ilə əlaqələndirilməsini təmin edir. Marketinq hansı məhsula daha çox tələbat olduğunu və istehlakçıların həmin məhsul barədə məlumatlandırılma yollarının aşkar edilməsi məqsədilə həyata keçirilən tədqiqat və reklam işlərindən ibarətdir.
Motvasiya
Motvasiya
 |
| Motvasiya |
Necə motvasiya edək???
Uğur əldə etmək üçün komanda olmasının vacibliyi hər kəsə məlumdur.
Bildiyımiz kimi Motivasiya- insanı hərəkətə gətirən güc və hərəktlərin istiqamətini müəyyənləşdirən, onların düşüncələri, ümüdləri, inamları, qısası arzu, tələbat və qorxularıdır.
İstənilən müəssisələrin, qurum və təşkilatların ortaq hədəfi insanların fəaliyyətlərini öz məqsədlərini gerçəkləşdirməyə yönəltməkdir. İşdən asılı olmayaraq nəticə etibrarı ilə istənilən məqsəd işin həyata keçirilməsidir. Bu işin görülməsi isə insanın istəkli, həvəsli olması, işi düzgün mənimsəməsi və yetərincə səy göstərməsindən asılıdır.
İşciləri motivasiya etmənin bir neçə ən asan məlhəhələri ilə tanış olaq.
1. Mehriban iş mühiti yaradın.
1. Xoş iş atmosferi yaradırıq- İşcilər həyatının çox hissəsini ofisdə işləməklə keçirdir. Buna görə də ofisdə işçilər üçün mümkün qədər cox müsbət aura yaradan atmasfera yaradın ki, hər gün işə daha məmun halda gəlsinlər.
Uğur əldə etmək üçün komanda olmasının vacibliyi hər kəsə məlumdur.
Bildiyımiz kimi Motivasiya- insanı hərəkətə gətirən güc və hərəktlərin istiqamətini müəyyənləşdirən, onların düşüncələri, ümüdləri, inamları, qısası arzu, tələbat və qorxularıdır.
İstənilən müəssisələrin, qurum və təşkilatların ortaq hədəfi insanların fəaliyyətlərini öz məqsədlərini gerçəkləşdirməyə yönəltməkdir. İşdən asılı olmayaraq nəticə etibrarı ilə istənilən məqsəd işin həyata keçirilməsidir. Bu işin görülməsi isə insanın istəkli, həvəsli olması, işi düzgün mənimsəməsi və yetərincə səy göstərməsindən asılıdır.
İşciləri motivasiya etmənin bir neçə ən asan məlhəhələri ilə tanış olaq.
1. Mehriban iş mühiti yaradın.
1. Xoş iş atmosferi yaradırıq- İşcilər həyatının çox hissəsini ofisdə işləməklə keçirdir. Buna görə də ofisdə işçilər üçün mümkün qədər cox müsbət aura yaradan atmasfera yaradın ki, hər gün işə daha məmun halda gəlsinlər.
® Onlar üçün dar olmayan, rahat gəzib nəfəs ala biləcəkləri, özlərini şən hiss edə biləcək ofis şəraiti yaradın.
® Otaq tempiraturu daim nəzərətdə olmalıdır normadan nə isti nə də soyuq olmamalıdır. Üşüyən və ya istilənən işci hec vaxt motivə olunmaz.
® Otağın işıqlı olmasını təmin edirik ki insanlarda xoş əhfal ruhiyyə oyansın.
® Otağn xeyli miqdarda təbii işıqla işıqlanmasından əmin oluruq. Təmiz havaya və təbii işığa yaxın olduqda işçilər darıxmaqdan uzaq olacaqlar.
® Otaqda sıxıcılıq varsa yaxın əraziyə istirahət üçün zövqlü mebel dzüdürə bilərik hansı ki işçilər vaxtaşırı öz işlərini burada da davam etdirə bilərlər.
® Otaq tempiraturu daim nəzərətdə olmalıdır normadan nə isti nə də soyuq olmamalıdır. Üşüyən və ya istilənən işci hec vaxt motivə olunmaz.
® Otağın işıqlı olmasını təmin edirik ki insanlarda xoş əhfal ruhiyyə oyansın.
® Otağn xeyli miqdarda təbii işıqla işıqlanmasından əmin oluruq. Təmiz havaya və təbii işığa yaxın olduqda işçilər darıxmaqdan uzaq olacaqlar.
® Otaqda sıxıcılıq varsa yaxın əraziyə istirahət üçün zövqlü mebel dzüdürə bilərik hansı ki işçilər vaxtaşırı öz işlərini burada da davam etdirə bilərlər.
2. Divarda boş sahədən faydalanın- İnsanların diqqətini çəlb etmək, onlara vacib məlumatlar çatdırmaq və işə yaxşı motivə etmək üçün divar əla sahədir . Divardan nələr asdıqda motivə edici ola bilər ?
® Divarda buliten yerləşdirmək üçün lövhə yerləşdirin hansı ki işçilər orada digər iş yoldaşları ilə paylaşmaq istədikləri məlumatları asa bilsinlər. Bu işlə məşxul olan zaman insanların əhfalı düzəlir çöhrələrinə gülüş qonur.
® Müvəffəqiyyət əldə etmiş işcilərin nəaliyyətini kiçik post formasında həmin lövhələrdən asa bilərsiniz.
® Əgər müəsisə güclənirsə müəsisənin uğurlarını özündə əks etdirən kiçik postları lövhədən asa bilərik buda işci heyətini daha da səylə işləməyə motivə edir.
® Lövhədən bir neçeə motivasiyon şuarları özündə əks etdirən posterlər asa bilərsiniz.
® Xoş əhfal yaradan kiçil şəkillər də asmağı unutmayın.
® Divarda buliten yerləşdirmək üçün lövhə yerləşdirin hansı ki işçilər orada digər iş yoldaşları ilə paylaşmaq istədikləri məlumatları asa bilsinlər. Bu işlə məşxul olan zaman insanların əhfalı düzəlir çöhrələrinə gülüş qonur.
® Müvəffəqiyyət əldə etmiş işcilərin nəaliyyətini kiçik post formasında həmin lövhələrdən asa bilərsiniz.
® Əgər müəsisə güclənirsə müəsisənin uğurlarını özündə əks etdirən kiçik postları lövhədən asa bilərik buda işci heyətini daha da səylə işləməyə motivə edir.
® Lövhədən bir neçeə motivasiyon şuarları özündə əks etdirən posterlər asa bilərsiniz.
® Xoş əhfal yaradan kiçil şəkillər də asmağı unutmayın.
3. Stimul üçün yeməkdən istifadə edin – Motivasiya məqsədli bir neçə yemək oyunları ilə tanış olaq.
® Mətbəxtdə çay, kofe saxlayın ki, işçilər bu məqsədlə ofisi tərk edərək zaman itirməsinlər.
® Həftənin bir günü səhər yeməyi üçün ofisləri bublik və hər hansı şirniyyatla təmin edin. Bu işçilərin işə daha tz gəlməsinə və ofisdə daha çox vaxt keçirməsinə təsir göstərəcək.
®Ayın bir günü pizza günü kimi qeyd edib nahar üçün pizza sifariş verə biərsiniz.
® İşçilərin ad günü bir tortla olsa belə qey etməklə onlara dəyər verdiyinizi göstərərək iş həyatlarına stimul vermiş olarsınlız.
® Mətbəxtdə çay, kofe saxlayın ki, işçilər bu məqsədlə ofisi tərk edərək zaman itirməsinlər.
® Həftənin bir günü səhər yeməyi üçün ofisləri bublik və hər hansı şirniyyatla təmin edin. Bu işçilərin işə daha tz gəlməsinə və ofisdə daha çox vaxt keçirməsinə təsir göstərəcək.
®Ayın bir günü pizza günü kimi qeyd edib nahar üçün pizza sifariş verə biərsiniz.
® İşçilərin ad günü bir tortla olsa belə qey etməklə onlara dəyər verdiyinizi göstərərək iş həyatlarına stimul vermiş olarsınlız.
®Bayram ərəfələrində tədbirlər etməklə , və ofisi ənənəvi yeməklərlə təmin etməklə işçilərin özlərini evlərindəki kimi rahat hiss etmələrinə şərait yaratmış olarsınız.
®Həftənin hər hansısa günü və bayramlarda sərbəst geyim günü təyin edə bilərik. Hnsı ki həmin günlər insanlar fərqli geyimdə olduqları üçün işə daha şən, həyacanlı və xoş əhvalda gələcəklər.
®Həftənin hər hansısa günü və bayramlarda sərbəst geyim günü təyin edə bilərik. Hnsı ki həmin günlər insanlar fərqli geyimdə olduqları üçün işə daha şən, həyacanlı və xoş əhvalda gələcəklər.
2. İşçini tanıtmaq və mükafatlandırın.
1. İşçini individual olaraq təqdim edin – tapşırığın öhtəsindən uğurla gəlmiş işçini digər işcilərə örnək olaraq təqdim edin. Hər kəs işinin öhtəsindən mükəmməl gəlir demek əvəzinə işini daha doğru yerinə yetirən işcini şəxsən təqdim etsəniz daha motivəedici olar.
®İşində xüsusi uğur qazanmın işçini iclas zamanı təqdim etməklə cıxışınızı onu alqışlamaqla davam etdirin.
® Yaxşı işçini indivudal olaraq təqdim etmək olduqca əhəmiyyətlidir. Lakin onu da nəzərdə saxlayın ki hər dəfə yalnız eyn insanların uğurlarını qeyt etsəniz digərləri özlərini kənarda qalmış hiss edərlər.
1. İşçini individual olaraq təqdim edin – tapşırığın öhtəsindən uğurla gəlmiş işçini digər işcilərə örnək olaraq təqdim edin. Hər kəs işinin öhtəsindən mükəmməl gəlir demek əvəzinə işini daha doğru yerinə yetirən işcini şəxsən təqdim etsəniz daha motivəedici olar.
®İşində xüsusi uğur qazanmın işçini iclas zamanı təqdim etməklə cıxışınızı onu alqışlamaqla davam etdirin.
® Yaxşı işçini indivudal olaraq təqdim etmək olduqca əhəmiyyətlidir. Lakin onu da nəzərdə saxlayın ki hər dəfə yalnız eyn insanların uğurlarını qeyt etsəniz digərləri özlərini kənarda qalmış hiss edərlər.
2. İşçilərə onların bir komanda olduğunu aşılamaq – Zaman ayırıb işçilərər birgə işləməyin faydasını anlatmalısınız və onlara göstərməlisiniz ki siz onların bütün səylərini qiymətləndirirsiniz.Onları qrup halında işləməyə vadar edərək daha möhkəm səylə çalışmaları üçün motivə edin.
® İşçilərin birgə səyinin müəsisənin öz misyasına yetişməsinə necə tövhə olduğunu izah etmək məqsədi ilə vaxt aşırı görüşlər təşkil edin müzakirələr aparın.
® Komandaların səylərini yaxşı işlərini vaxtaşırı işıqlandırın ki onlarda pozitiv ruh yüksəlsin.
® Tekimlləşmək üçün xususi otaq ayırsanız daha yaxşı olar. Eyni zamanda edilməsi gərəkən natamam işlərə olduqca diqqətli olun.
® İşçilərin birgə səyinin müəsisənin öz misyasına yetişməsinə necə tövhə olduğunu izah etmək məqsədi ilə vaxt aşırı görüşlər təşkil edin müzakirələr aparın.
® Komandaların səylərini yaxşı işlərini vaxtaşırı işıqlandırın ki onlarda pozitiv ruh yüksəlsin.
® Tekimlləşmək üçün xususi otaq ayırsanız daha yaxşı olar. Eyni zamanda edilməsi gərəkən natamam işlərə olduqca diqqətli olun.
3. Səylə çalışan işciləri mükafatlandırın – mükafatlandırmaq üçün bir system yaratmaq cox əla motivləşdirmə metodudur.
® Bəzən işcilər arasında yarışlar təşkil edə bilərsiniz. Bir gün və ya bir ay ərzində müəsisə üçün daha cox gəlir əldə etmiş şəxsi mükafatlandıra biərsiniz.
® Əlavə istirahət günü və ya saatı təyin etməklə işciləri mükafatlandıra bilərsizniz.
® Səylə çalışan hər hansı işcini mükafat olaraq harasa nahar yeməyində dəvət edə bilərsiniz və beləə bir birinizi daha ayxından tanımaq imkanınız olacaq.
® Bəzən işcilər arasında yarışlar təşkil edə bilərsiniz. Bir gün və ya bir ay ərzində müəsisə üçün daha cox gəlir əldə etmiş şəxsi mükafatlandıra biərsiniz.
® Əlavə istirahət günü və ya saatı təyin etməklə işciləri mükafatlandıra bilərsizniz.
® Səylə çalışan hər hansı işcini mükafat olaraq harasa nahar yeməyində dəvət edə bilərsiniz və beləə bir birinizi daha ayxından tanımaq imkanınız olacaq.
3. İşdə insanlar arasında mükəmməl münasibətlərin qurulmasını inkişaf etdirin.
1. İşciləri tanımağa calışın -heç zaman düşünməyin ki sizin buna zamanınız yoxdur. Sizin işciləri yaxşı tanımanız üçün zaman ayırmanız onların də düşündüynü bilməkdən əlavə həm də onlarda sizə qarşı hörmət və məhəbbət yaradacaq və bu da öz növbəsində onları sizing üçün daha ayxşı işləməyə motvə edəcəkdir. Bəzi nümunələr :
® Hiftinın hir hansı bir günü hər hansı işcinizi öz ofisinizə kofe icməyə dəvət edə bilərsiniz. Bu zaman bütünlüklə iş haqqında danışaq gərəkməz. Siz işcinin zövqləriylə, hobiləriylə düşüncəsiylə tanış ola bilərsiniz və beləliklə onu nəyin daha çox motivə edə biləcəyindən əmmin olmuş olarsınız.
® İşçilərin ailələi haqqında öyrənməyə çalışın. Nəzərə alın ki o da normal insandır və müəyyən qayğıları var. Ərinin və ya xanımının, uşaqlarının və s adlarını öyrənməyə calışın. Beləliklə sizin onlarla danışmağa daha çox mövzunuz olacaq və ailə üzvülərinin halını soruşmaqla işçilərin qayğısına qaldığınızı göstərmiş olarsınız.
® İşcilərin maraqlarını öyrənin. Əgər hər hansı TV proqrama baxdıqlarını biləniz söhbət mövzusu kimi o temanı seçə bilərsiniz.
® İşcilərlə səx münasibət yaratmaqla dostluq arasında fərq var və bu fərqi qoruyun. Onlarla açıq söhbətlər edə bilərsiniz ancaq cox da şəxsi deil.
2. Sosial bir şeylər yaradın- Bu zaman işcilər bir birlərini daha ayxından tanıyacaq və aralarında xoş münasibət formalaşacaq. Əgər onlar arasında münasibər çox mehribandırlarsa və ya öz iş yoldaşları ilə dost ola biliblərsə bu zaman işa daha böyük həvəslə gələcəklər.
1. İşciləri tanımağa calışın -heç zaman düşünməyin ki sizin buna zamanınız yoxdur. Sizin işciləri yaxşı tanımanız üçün zaman ayırmanız onların də düşündüynü bilməkdən əlavə həm də onlarda sizə qarşı hörmət və məhəbbət yaradacaq və bu da öz növbəsində onları sizing üçün daha ayxşı işləməyə motvə edəcəkdir. Bəzi nümunələr :
® Hiftinın hir hansı bir günü hər hansı işcinizi öz ofisinizə kofe icməyə dəvət edə bilərsiniz. Bu zaman bütünlüklə iş haqqında danışaq gərəkməz. Siz işcinin zövqləriylə, hobiləriylə düşüncəsiylə tanış ola bilərsiniz və beləliklə onu nəyin daha çox motivə edə biləcəyindən əmmin olmuş olarsınız.
® İşçilərin ailələi haqqında öyrənməyə çalışın. Nəzərə alın ki o da normal insandır və müəyyən qayğıları var. Ərinin və ya xanımının, uşaqlarının və s adlarını öyrənməyə calışın. Beləliklə sizin onlarla danışmağa daha çox mövzunuz olacaq və ailə üzvülərinin halını soruşmaqla işçilərin qayğısına qaldığınızı göstərmiş olarsınız.
® İşcilərin maraqlarını öyrənin. Əgər hər hansı TV proqrama baxdıqlarını biləniz söhbət mövzusu kimi o temanı seçə bilərsiniz.
® İşcilərlə səx münasibət yaratmaqla dostluq arasında fərq var və bu fərqi qoruyun. Onlarla açıq söhbətlər edə bilərsiniz ancaq cox da şəxsi deil.
2. Sosial bir şeylər yaradın- Bu zaman işcilər bir birlərini daha ayxından tanıyacaq və aralarında xoş münasibət formalaşacaq. Əgər onlar arasında münasibər çox mehribandırlarsa və ya öz iş yoldaşları ilə dost ola biliblərsə bu zaman işa daha böyük həvəslə gələcəklər.
® Onlara birlikdə nahar etməyə şans yaradın. Bu halda daha sərbəst olacaqlar və bir birlərini daha yaxından tanıyacaqlar.
® Onlar arasında müxtəlif idman oyunları təşkil edin bu onlar arasında rabitənin yaranmasından əlavə həm də komanda üçün çalışmaq düşüncəsi aşılayacaq.
® Könüllü qrup işləri təşkil edin. Bu onların komanda halında hər hansı işi yerinə yetirmək bacarıqlarını təkmilləşdirməkdən əlavə həm də bir birlərini yaxşı tanıma imanı yaradacaq.
® Onlar arasında müxtəlif idman oyunları təşkil edin bu onlar arasında rabitənin yaranmasından əlavə həm də komanda üçün çalışmaq düşüncəsi aşılayacaq.
® Könüllü qrup işləri təşkil edin. Bu onların komanda halında hər hansı işi yerinə yetirmək bacarıqlarını təkmilləşdirməkdən əlavə həm də bir birlərini yaxşı tanıma imanı yaradacaq.
3. Bəzi günləri nəyəsə həsr edin- bu kimi tədbirlər də insanlar arasında rabitənin yaranmasına müsbət təsir göstərəcəki.
® Hər hansısa bir gün yemək günü kimi qeyd edin. İşcilər müxtəlif ölkələin mətbəxlərindən bildiyikləri təamları bişirib gətirsinlər.
® Hər hansısa bayram günü xüsusi paltarlar geyinilsin.
® Sport geyim günləri qeyd edin. Hər bir işci öz sevimli idman qəhramanının formasını geyinsin.
® Hər hansısa bir gün yemək günü kimi qeyd edin. İşcilər müxtəlif ölkələin mətbəxlərindən bildiyikləri təamları bişirib gətirsinlər.
® Hər hansısa bayram günü xüsusi paltarlar geyinilsin.
® Sport geyim günləri qeyd edin. Hər bir işci öz sevimli idman qəhramanının formasını geyinsin.
Hər bir işci motivasiya edilməyə etiyac duyur. Motivasiyasız işci şirkətə xeyir verməkdən başqa hər şeyə qadirdir.
Sabır Abdullayev
Kayıtlar
